İşçi Bayramı uzun yıllardır ülkemizde kutlanıyor. 1 Mayıs İşçi ve Emekçi Bayramı olarak bilinen, 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü olarak da adlandırılan işçilerin birlik ve mücadele günü. 1884 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde işçiler günlük çalışma süresinin 12 saatten 8 saate indirilmesi için mücadele başlattılar. Bu mücadelenin sonunda 1889’da Milletlerarası İşçi Kardeşliği Teşkilatının Paris’te yaptığı kongrede 1 Mayıs gününün işçilerin ortak bayramı olarak kutlanması kararlaştırıldı.
Dünya genelinde 1 Mayıs bir asırdan uzun zamandır kutlanıyor. Emek Bayramı veya 1 Mayıs Bayramı olarak da isimlendirilen İşçi Bayramı ülkemize ne zaman geldi diye merak ediliyor. 1911 yılında Selanik’teki tütün, pamuk ve liman işçileri tarafından kutlanan İşçi Bayramı, 1912 yılında da İstanbul’da kutlanmıştır. 1922 yılında ise Ankara’da İşçi Bayramı olarak kutlanmıştır. Türkiye genelinde resmi olarak ise ilk defa 1 Mayıs 1923’te kutlanmıştır.
Türkiye’de 1977 yılında düzenlenen İşçi Bayramı dramatik olaylara sahne olmuştur. Taksim Meydanı’ndaki mitingde halk arasına açılan ateşle 37 kişi hayatını kaybetmiş, yüzlerce kişi yaralanmıştır. 12 Eylül darbesinden sonra 1 Mayıs bayram olmaktan çıkarılmıştır. Ülkemizde yeniden bayram olarak kutlanmaya 2009 yılında başlanmıştır. İşçi Bayramı, Emek ve Dayanışma Günü adıyla resmi tatil olarak ilan edilmiştir. 2009 yılından bu yana ülkemizde coşkuyla kutlanmaktadır.
2021 yılında istatistiklere göre ülkemizde sendikalı çalışan işçilerin oranı %14 seviyesinde. Resmi rakamlara göre Türkiye’de 14 milyon 371 bin 96 işçiden 2 milyon 69 bin 476’sı sendika üyesi. Sendikalı işçilerin oranı ise yüzde 14,40 düzeyinde. Türk,İş, 1 milyon 131 bin 749 üyeye sahip. Hak-İş ise 711 bin 295 üye ile onu takip ediyor. DİSK’e bağlı sendikalı işçi sayısı ise 193 bin 866.
Yakın zamanda özellikle Migros işçilerinin ve Kuryelerin hak mücadelelerine şahit olduk. İşçilerin birlikte mücadelesi sonucunda işçiler büyük oranda haklarını almayı başardılar. İşçi Bayramı, işçilerin bu haklı direnişlerinin sembol olduğu, emeğin ve alın terinin mücadelesinin anlam kazandığı bir gün olarak kutlanmaktadır.
1 Mayıs İşçi Bayramı
1 Mayıs İşçi Bayramı bu sene pazar gününe denk geliyor. Pandemi yüzünden son iki yılda 1 Mayıs’ın alanlarda kutlanması yasaklanmıştı. Bu yıl kutlamaların coşkulu şekilde yapılması bekleniyor. Ülkemizdeki 1 Mayıs kutlamalarının tarihine kısaca göz atalım. İlk kez 1 Mayıs 1923’te resmi olarak ülkemizde kutlanan 1 Mayıs’ın ertesi sene ise kitlesel olarak kutlanması yasaklandı. 1925 yılında çıkan yasayla 1935 yılına kadar 1 Mayıs’ın kutlanması yasak edildi.
27 Mayıs 1935 tarihnde çıkan kanunla 1 Mayıs Bahar Bayramı olarak kabul edildi. Ülkemizde 1975 yılına kadar 1 Mayıs İşçi Bayramı kutlanmadı. 1975 yılında ilk defa 1 Mayıs hakla açık şekilde İstanbul Tepebaşı’nda bir gazinoda kutlandı. 1976 yılında ise DİSK tarafından Taksim Meydanı’nda büyük bir organizasyon tertip edildi. Ertesi sene yapılan 1 Mayıs, tarihe Kanlı 1 Mayıs olarak geçecekti.
Tarihin en geniş katılımlı 1 Mayıs İşçi Bayramı, 1977 senesinde Taksim Meydanı’nda toplanmıştı. Yaklaşık 500 bin kişinin katıldığı etkinlikte, ateşli silahlar kalabalığa ateş ettiğinde ortalık can pazarına dönecekti. Intercontinental oteli ve Sular İdaresi binasından işçilerin üzerine açılan ateş sonucu 37 kişi hayatını kaybetmiş, yüzlerce işçi ise yaralanmıştır. Saldırı halen bile tam olarak aydınlığa kavuşturulamamıştır. 1 Mayıs İşçi Bayramı, bu olaydan sonra gerçekleşen darbe sonrası yasaklanmıştır.
İşçiler Bayramı
İşçiler Bayramı, işçiler için önemli bir gün. Tarihte inşaat işçilerinin ilk protestoları 1856 yılında Avustralya’da karşımıza çıktı. Çalışma saatlerinin azaltılmasını isteyen taş ve inşaat işçileri, Melbourne kentinde protestolar başlattılar. Sonraki zamanda en büyük mücadele, Amerika’daki işçilerin 1884 yılında başlayan mücadelesi olarak biliniyor. 1884-1886 yılları arasındaki mücadelede Amerikalı işçiler, çalışma saatlerinin 12 saatten 8 saate indirilmesi için dayanışma gösterdiler.
1884 yılında ABD’de Chicago’da başlayan mücadele, çalışma saatlerinin iyileştirilmesini amaçlıyordu. İşçi Birliği kongresi, 1 Mayıs 1886’dan itibaren işçilerin çalışma saatlerini 8 saat olarak kararlaştırdı. Aynı gün beş binden fazla grev eylemi yapıldı. 3 gün süren gösterilen sonucunda bir işçi öldü. Sendikacılardan ise 4 tanesi idam, 4 tanesi de ağır hapis cezasına çarptırıldı. Olayların üzerinden üç sene geçtikten sonra Milletlerarası İşçi Kardeşliği Teşkilatı’nın 1889 Paris Kongresi’nde 1 Mayıs günü İşçiler Bayramı olarak kabul edildi.
İşçiler Bayramı Ne Zaman?
İşçiler Bayramı ne zaman diye merak edenlere söyleyelim: 2022 yılında 1 Mayıs pazar gününe denk geliyor. İki yıldır geniş çaplı kutlamaların yapılmadığı ülkemizde, bu yıl büyük katılımlı organizasyonlara izin verilmesi bekleniyor. Geçen sene Çalışma Bakanı 1 Mayıs Mesajı’nda “işçi ve emekçi kardeşlerimizle hep birlikte daha güçlü Türkiye diyerek 2023 hedeflerimizi gerçekleştirirken 2053 ve 2071 vizyonumuzu el ele, omuz omuza inşa edeceğiz” demişti.
1 Mayıs resmi tatil mi?
İnternette 1 Mayıs resmi tatil mi, 1 Mayıs 2022 tatil mi, 1 Mayıs okullar tatil mi 2022 diye çok soru soruluyor. 1 Mayıs günü ülkemizde ve dünyanın pek çok yerinde resmi tatil günü. Türkiye’de 22 Nisan 2009’da çıkan yasa ile 1 Mayıs günü resmi tatil ilan edilmiştir. Ülkemizde 1 Mayıs’ta resmi kurumlar tatil. Pek çok kişi 1 Mayıs 2022 tatil mi diye merak ediyor. 1 Mayıs resmi kurumlar tatil mi diyenler için belirtelim: 1 Mayıs 2022 günü resmi kurumlar kapalı olacaklar. Bkz: Kurban bayramı 2022 ne zaman?
