Diyet Yapamıyorum Ne Yapmalıyım? Diyet yapamayanların en çok kullandığı kelimeler: Diyet yapamıyorum iradesizim, çabuk acıkıyorum, diyetlere devam edemiyorum… Diyet yapmak istiyorum ama yapamıyorum diyenler için tavsiyeler vereceğiz.
Diyet Yapmak Neden Zor?
Daha evvel diyet yapıp hepsini yeniden almış olabilirsiniz. Suç yalnızca sizde değil. Çünkü diyetler başarısızlığa mahkum sistemlerdir. Yaşanan tarzınızı değiştirmeye karar vermeniz zaman alabilir. Fakat fazla kilolarınızdan kurtulmanızı ve bir daha almamanızı sağlayacak tek şey budur. İdeal kilonuza bunu yaparak ulaşmanızı yanı sıra sağlıklı ve uzun bir yaşamın formülü yalnızca burada saklıdır.
Öncelikle doğru diyeti seçmelisiniz. Sizi doğru diyet yalnızca geçici olarak zayıflatacak ve hayat boyu sürdürmesi imkansız ve zararlı bir diyet değil, kendi kanatlarınızla uçmanıza imkan verecek ve daha sonra kilo almayacağınız ve ömrünüzü kısaltmayacak bir diyet (daha doğrusu beslenme tarzı) olmalıdır. Ayrıca bilimsel olarak sağlık üzerine etkileri incelenerek oluşturulmuş bir beslenme programı olmasına dikkat etmelisiniz. Eğer yalnızca kilo vermeye odaklanırsanız kaybedeceğiniz tek şey kilo olmayabilir.
Diyet Yapamıyorum Ne Yapmalıyım?
Bulduğunuz ya da devam etmeyi planladığınız herhangi bir diyete başlamadan önce, diyetlerin neden başarısız olduğu hakkındaki şu araştırmaya kulak verin: Diyet yapanlar bu çalışmaya göre kilolarının %5 ya da 10’unu veriyor ve çoğu bir yıl içerisinde tamamını ve hatta daha fazlasını geri alıyor. Daha uzun süreli çalışmalar 5 yıl sonra verdiği kiloları koruyabilenlerin oranının %5 olduğunu gösteriyor.
Yaptığınız değişiklikler eğer kalıcı olmayacaksa neden uğraşasınız ki? Bu kadar çok uğraşıp yeniden yeniden kendinizi aynı yerde bulmaktan memnun olmayacağınız kesin. Bu yaz sırf denizde iyi görünmek için kilo verilmez ki… (Kabul ediyorum çoğumuz için bu da bir neden) ama aynı sıkıntıyı gelecek deniz mevsiminden önce bir daha çekmeye hazır mısınız? Kendinizi çaresiz hissetmeyin, tamam. O halde asla bir daha diyet yapmamak için, verdiğiniz kiloların kalıcı olması için hazırlanmaya ihtiyacınız var.
Kalıcı kilo vermeye hazırlanın
Diyet yapamıyorum ne yapmalıyım? Evet, kilo vermeyi daha önce denemiş ve başarısız olmuş olabilirsiniz ancak bu kez başaramayacağınız anlamına gelmiyor. Bu defa başarılı olacağınızı bilerek ve buna hazırlanarak başlayın.
Elinizde bu büyük değişikliği yapmanız için bir sürü alet edavat var, nasıl kullanacağınızı konuşalım. Bu süreçte 7 konuya konsantre olmanız gerekir;
Hayalinizdeki Yeni Versiyonunuz
Sizin için kilo vermenin anlamı nedir ve kilo verdiğinizde nasıl görünecek ve nasıl hissedeceksiniz? Yalnızca tartıdaki rakamları düşünmeyin, hedefe ulaştığınızda farklı ve daha iyi olacak olan şeyleri düşünün. Günlük hayatınızda ne fark edecek? Yiyecek ve egzersiz gibi davranış alışkanlıklarınızı değiştirdiğinizde aslında bu değişik ve daha iyi bir versiyonunuza ulaşmanız anlamına gelir. Yeni versiyonunuzu düşünün nasıl yaşıyor ve hemen o şekilde yaşamaya başlayın.
Kendinizle Anlaşma Yapın
Önünüze kağıdı kalemi alın ve aklınıza gelen tüm fikirleri yazın. Planınıza uymak için kendinizle bir anlaşma yapın. Yazdıklarınızı başkalarına ya da yalnızca kendinize yüksek sesle okuyun, etkili bir çalışma olduğunu göreceksiniz. Her defasında adım adım ilerleyin. Bir günde büyük değişiklikler yapmaya çalışmayın. Büyük sözler verip tutamamak kendinize olan güveninizi azaltır.
Kendinize Güvenin
Daha evvel zayıflama deneyiminiz olduysa ve eğer kafanızın içerisinde küçük bir ses size muhtemelen başaramayacağınızı söylüyorsa ne kadar adanmış ve motive olduğunuz fark etmez, önemli olan kendinize inanmanızdır. Kaç defa kilo vermeye çalıştığınızı ve başarısız olduğunuzu vermeniz gereken çok kilo olduğunu, nasıl vereceğinizi düşünmeyi bırakın. Gerçekçi ve eyleme dökülebilir küçük adımlar atın. Damlaya damlaya kilo verme işi göl olan işlerdendir. Bir günde ya da çok kısa sürede 5-10 kilo vermeyi beklemeyin. Eğer veriyorsanız ciddi bir sağlık probleminiz vardır ve hemen doktora gitmelisiniz. Sorunların üzerinde adım adım çalışın. Mesela kahvaltıyı atlamak, akşam yemeğinde çok fazla yemenize yol açabilir. O halde sabahlarınıza sağlıklı bir kahvaltı eklemeniz gerekir. Bunu haftada 3 gün yaparak başlayabilirsiniz. (hemen bir günde mükemmel olmanıza gerek yok) size bu yapması kolay gelmeye başladığında dörde çıkarın. Zayıflama kelimesini unutun. Beyninize beslenerek zayıflama kelimesini yükleyin.
Ya da egzersiz yapmıyor ve hiç de yapamayacağınızı mı düşünüyorsunuz?
Kolay olanla başlayın. Mesela günde 10 dakika yürümekle başlayın. Adım adım ufaktan büyüğe doğru ilerleyen bir plan yapın. Kendinize olan güveninizi her başarı arttıracaktır.
Strateji Geliştirin
Kilo vermenizi geçmişte engelleyen şeyler neydi ya da gelecekte nasıl olmasından korkuyorsunuz? Sorunlar ortaya çıkmadan evvel onlarla nasıl başa çıkacağınıza ya da kaçınabileceğinize dair bir planınızın olması gerekir. Akşam eve dönerken trafikte uzun zaman geçiyor ve acıkıyor musunuz? Benzin istasyonlarında kendinizi bisküvi alırken mi buluyorsunuz? O halde çürümeyen ve taşınabilir atıştırmalıklar ne olabilir bu konuda beyin fırtınası yapmanız gerekiyor. Cuma akşamları iş arkadaşlarınız toplanıp yemeği mi gidiyor? Bazılarını belki çıkışta spora beraber gitmeye ikna edebilirsiniz, deneyin.
Destek Grubu Oluşturun
Kilo verebilmek başkasının değil, sizin sorumluluğunuz, aklınızdan bunu hiç çıkarmayın. Ancak tek başına kalacağınız anlamına gelmiyor. Bu süreçte kimler size destek olacak onları seçip oluşturmanız gerekiyor. Aile ve arkadaşlarınızla hedefinizi paylaşın ve onlara size yardımcı olmalarının sizin için ne kadar faydalı ve önemli olduğunu söyleyin. Motivasyonunuzu kilo verme sürecinizde kaybetmeden ve daha keyifli bir biçimde geçmesi için sizi destekleyecek insanlarla böyle bir ilişkide olmanız iyi olacaktır. Aynı biçimde profesyonel yardım alarak destekleyebilirsiniz. Kilo verme sürecinizin size her alanında tıbbi, psikolojik, motivasyonel ve beslenme yönlerinden destekleyecek bir doktor, gerekirse kişisel bir spor eğitmeni eğer bu duygusal yeme bozuklukları ile mücadele ediyorsanız bu konularda özelleşmiş bir psikolog ile çalışmanız faydalı ve gerekli olabilir.
Tuzakları Etrafınızdan Kaldırın
Başlamadan evvel nelere ihtiyacınızın olduğunu ve nelerin ortadan kaldırılması gerektiğini düşünün. Buzdolabı ve çekmecelerinizde sağlıksız atıştırmalıklar varsa temizleyin. Evde çocuklarınız için bile bu tarz şeyler bulundurmanız yanlıştır ancak onlar yiyecekse dışarıda yemelerini sağlayın ve evde bulundurmayın. Dolaplarda evde sağlıksız şeyler varda evden uzaklaştırın. Ofisinizde de aynı temizliği yapın. Çekmecelerinizdeki ara öğün adı altındaki atıştırmalıkları ortadan kaldırın. Aç kaldığınızda dışarıda sağlıksız yiyecekler yemek zorunda kalmamak için önlemlerinizi alın.
Unutmayın diyet yapmak işe yaramaz. Diyetlerin tümünü unutun. Tercihlerinizi sağlıksızdan sağlıklıya değiştirdiğinizde sonuç ancak o zaman değişecektir. Sağlıklı gibi görünen ancak olmayan yiyecekler hakkında biraz araştırma yapın. Sağlıklı pişirme teknikleri ve yemek tarifleri öğrenin. Tekrar alacağınız değil, hiç almayacağınız kilolardan kurtuluyorsunuz.
Diyetinizi sabote edecek ortam ve kişilerden kendinizi eğer kontrol etmekte zorlanıyorsanız bir süre uzak durun.
Eylem Planı Şart
Beyninizi şimdi kullanın ve planınızı oluşturmak için biraz zaman ayırın. Adım atmadan evvel doğru olanı saptayın. Oluşturulmuş bir menüyü mü takip edeceksiniz yoksa her gün doğru seçimler yaparak mı işe başlayacaksınız? Egzersizi nerede ve nasıl yapacaksınız? Sahilde yürüyüş mü, zumba mı ya da karışık mı yapacaksınız? Bu sistemin güzelliği kişiye özgü olması ve onun şartları ihtiyacı ve zevklerine göre oluşturulmalıdır. Yani ihtiyacınıza göre yemekleri nasıl şekillendireceksiniz? Dışarıdan servis mi alacaksınız? Ya da yeni yemek tarifleri öğrenip kendiniz mi yapacaksınız? Herkesin hayatı kendine özgü ve şartları sadece ona göredir. Devam ettirilemeyecek ya da ettirmesi zor ve dışarı bağımlı bir sistemde verdiğiniz zaman emek ve paranın boşuna olduğundan emin olabilirsiniz. Başkalarının sistemine göre zayıfladığınızda kendi sisteminize döndüğünüzde kilo alma ihtimaliniz yüzde yüzdür. Söz konusu zayıflama olduğunda herkese göre olan bir diyetin kesinlikle size göre olmadığından emin olabilirsiniz.
Asla Diyet Yapamıyorum Ne Yapmalıyım?
Buraya kadar yazılanlar size ilham vermemiş olabilir. Diyet yapma fikri size hala çok uzak mı geliyor? Evet, konuya bir de psikiyatri açısından bakalım. NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Aslıhan Dönmez, buna Pazartesi Diyetçileri ismini veriyor. Diyetlerde sürekli başarısız oluyorsanız, iki sebebi var:
Pazartesi diyetçileri diyet yapmaya karar verip diyete başlayan, bir kaç gün diyet uyguladıktan sonra yeme atakları yaşayıp diyeti bozan, sonrasında pişmanlık ve suçluluk hissedip tekrar diyet yapmaya karar veren kişilerdir. Diyet-yeme atağı-diyet kısır döngüsünde dönüp dururlar.
Bu durumun iki temel nedeni vardır:
- doğru ve kendileri için uygun diyeti yapmıyor olmaları ya da
- diyet yapma becerilerinin gelişmemiş olması.
Diyet Yapma Becerisi Ne Demek?
Diyet yapma becerisi aslında zayıf insanlar gibi düşünmek, onlar gibi yaşamak, dilediğini yiyip içmesine rağmen kilo almamak için doğal beceriler şeklinde tarif edilebilir. Evet etrafınızda fit ve zayıf pek çok kişi var, bunlar dilediğince yiyor içiyor ama kesinlikle kilo almıyorlar. Çünkü onlar kilo almama becerisine doğal olarak sahipler, diyet yapmadan fit kalabiliyorlar. Diyet yapma becerisini kazanmak için dikkat etmeniz gerekenler şunlar:
Farkına vararak yeme: Hızlı ve ne yediğinizi bilmeden mi yemek yiyorsunuz? Beyninize “doydun” sinyali yemeğe başlamamızdan 20 dakika sonra ulaşıyor. Eğer öğünümüz sadece 5-10 dakika sürüyorsa, tabağımızdaki yiyecek bittiği halde kendimizi tok hissetmeyiz. Yemek yerken, zayıf insanlar gibi sakin sakin yemek yemek, diyetlerde başarılı olmanız için çok önemlidir.
Duygusal yemenin engellenmesi: Olumsuz bir duygu yaşadığınızda (öfke, üzüntü, can sıkıntısı vb.) bunu gidermek için yemek yiyorsanız aşırı yeme olasılığınız artar, diyetiniz başarısızlığa uğrar. Yemek yeme olumsuz duyguyu sadece kısa vadeli olarak giderecektir, ama kilo almanın yarattığı suçluluk ve pişmanlık kişiyi gene duygusal yemeye itecektir. Belki de diyet-yeme atağı-diyet kısır döngünüzden bundan dolayı çıkamıyorsunuz.
Egzersiz yapma: Spor yapmamak ve egzersizden kaçmak için çoğunlukla bahane üretiriz. Kilo vermek için sadece alınan kaloriyi sınırlamak yeterli olmaz, harcadığınız kalori miktarını da arttırmanız gerekir. Spor yapmadan diyette başarılı olmak zor.
Zayıf insanlar gibi düşünebilme: Davranışlarınız, düşüncelerinizden etkilenir. Zayıf insanlar gibi düşünebilirseniz, diyetlerde başarılı olma şansınız artar.8
