Türkiye Milli Uzay Programı: Türkiye’nin Uzay Programı Bugün Açıklandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin 10 yıllık 10 hedefini açıkladı. 2023 yılında Ay’a gidileceğini açıklayan Erdoğan, “Son hedefimiz bir Türk vatandaşını uzaya göndermektir” dedi.
Erdoğan: Elde ettiğimiz birikimi aktarabilmek için uzayda olacağız. Türkiye’nin uzay ajansı bu alanda yeni bir sinerji oluşturmak için yola çıktı. Birincil hedefimiz Cumhuriyet’in 100. yılında Ay’a ilk teması gerçekleştirmek. 2023’te Ay’a gitmek birinci hedefimiz.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Varank: “Türksat 6A tamamen yerli mühendislerimiz tarafından dizayn edildi. 2022’de uzaya fırlatıldığında da kendi imkanlarıyla kendi uydusunu geliştirip, üretip uzaya fırlatabilen nadir ülkelerden birisi konumuna geleceğiz.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın daha önce müjdesini verdiği “Milli Uzay Programı”nın bugün tanıtılacak.
‘Uzay insanı’ yetiştirmenin yanı sıra fırlatma sistemi, altyapı gibi somut projelerin programda yer alacağı düşünülüyor.
Bir iddiaya göre ise uzaya ilk Türk astronotun gönderileceği de açıklanacak.
Türkiye Uzay Ajansı Ne Zaman Kuruldu?
Türkiye Uzay Ajansı 13 Aralık 2018’de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yayımladığı kararname ile kuruldu. Ocak 2019’da yapılan ilk toplantıda ise Milli Uzay Programı’nın yol haritası oluşturuldu.
Ağustos 2019’a gelindiğinde ise Türkiye’nin 20 yıllık rüyası olan Türkiye Uzay Ajansının A takımı belirlendi.
3 Eylül 2019’da ise Türkiye Uzay Ajansının yönetim kurulu, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank başkanlığında ilk kez toplandı.
Milli Uzay Programı
Milli Uzay Programı’nın 10 hedefi var:
- Milli Uzay Programı’ndaki birincil ve en önemli hedefimiz Cumhuriyetimizin 100’üncü yılında Ay’a ilk teması gerçekleştirmektir. Uzay aracımızı yakın yörüngeye çıkaracak ilk fırlatmayı uluslararası iş birliğiyle hayata geçireceğiz. 2023 sonunda yakın dünya yörüngesinde ateşleyeceğimiz kendi milli ve özgün hibrit roketimizle Ay’a ulaşarak sert iniş gerçekleştireceğiz.Türk mühendislerinin Ay’a iniş görevini başaracaklarına inanıyorum. Medeniyet coğrafyamızın sembolü hilali, al bayrağımız ile Ay’a göndermenin gururunu milletimize yaşatacağız.
- Milli Uzay Programı’ndaki ikinci hedefimiz, yeni nesil uydu geliştirme alanında dünya ile rekabet edebilecek ticari marka ortaya çıkarmaktır.
- Milli Uzay Programı’ndaki üçüncü hedefimiz; Türkiye’ye ait bölgesel konumlama ve zamanlama sistemi geliştirmektir.
- Dördüncü hedefimiz uzaya erişimi sağlamak ve uzay limanı işletmesi kurmaktır. Uluslarası işbirliği ile bu misyonu hayata geçireceğiz.
- Beşinci hedefimiz uzay havası ya da meteorolojisi denilen alana yatırım yaparak uzaydaki yetkinliğimizi artırmaktır.
- Altıncı hedefimiz Türkiye’yi astronomik gözlemler ve uzay nesnelerini yerden takibi konusunda daha ileri bir seviyeye ulaştırmaktır.
- Yedinci hedefimiz ülkemizde uzay sanayii ekosistemini geliştirmek.
- Sekizinci hedefimiz bir uzay teknoloji geliştirme bölgesi kurmaktır.
- Dokuzuncu hedefimiz uzay alanında insan kaynağımızı geliştirmektir.
- Uzay Programı’ndaki onuncu ve son hedefimiz bir Türk vatandaşını uzaya göndermektir. Dil bilimcilerimize bir çağrıda bulunuyorum; ‘Gelin, Türk uzay yolcularına Türkçe bir isim bulalım.’ Tabii yalnızca dil bilimciler değil 83 milyon vatandaşımız da özgün fikirleriyle bu arayışa ortak olabilir. Devlet ve millet el ele vererek göklere en çok yakışan ay yıldızlı bayrağımızı hak ettiği yerlere taşıyacağız
Türkiye Uzay Ajansı Görev ve Yetkileri
1) Cumhurbaşkanlığınca belirlenen politikalar doğrultusunda Milli Uzay Programını hazırlamak ve hayata geçirilmesi için düzenlemeler yapmak.
2) Uzay ve havacılık bilimi ve teknolojilerine yönelik orta ve uzun vadeli amaçları, temel ilke ve yaklaşımları, hedef ve öncelikleri, performans ölçütlerini, bunlara ulaşmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını da içeren stratejik planlar hazırlamak.
3) Rekabetçi bir uzay ve havacılık sanayinin geliştirilmesi, toplumun refahı ve milli menfaatler doğrultusunda uzay ve havacılık teknolojilerinin kullanımının yaygınlaştırılması, uzay ve havacılık teknolojileri alanında bilimsel ve teknolojik altyapıların ve insan kaynaklarının geliştirilmesi, kapasite ve yeteneklerin artırılması, uzaya bağımsız erişim imkânı sağlayacak tesis ve teknolojilerin kazanılması, uzay ve havacılık bilimi ve teknolojileri alanındaki uzmanlık ve bilgi birikiminden milli sanayinin diğer sektörlerinin de yararlanabilmesi için gerekli çalışmaları yapmak veya yaptırmak.
Uzay Yer İstasyonları
4) Ulusal kapsamda ve Uluslararası Telekomünikasyon Birliği nezdinde yürütülen spektrum ve yörünge tahsis ve koordinasyon faaliyetleri ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından yürütülen görevler hariç olmak üzere uzay araçları ve uzay yer sistemlerine ilişkin ulusal egemenlik kapsamındaki hakların kullanımına karar vermek, bu hakların yönetimi ve kullandırılmasına yönelik usul ve esasları belirlemek ve bu haklarla ilgili ulusal yükümlülüklerin gereklerini yerine getirmek, uzay yer istasyonlarının işletilmesine yönelik sözleşme imzalamak, uzay yer istasyonları arasında koordinasyonu sağlamak, ülkemizin uzaya yönelik hak ve menfaatlerinin korunması ve güvence altına alınması için ulusal ve uluslararası kuruluşlarla koordinasyonu yürütmek.
5) Milletlerarası andlaşmalar uyarınca uzaya fırlatılan nesnelerin kayıtlarını Devlet adına tutmak, Birleşmiş Milletler nezdinde tescil işlemlerini gerçekleştirmek veya tescil işlemlerini gerçekleştirmek üzere yetkilendirmek.
Uzay Operasyonları
6) Ticari, bilimsel ve araştırma-geliştirme amaçlı uzay operasyonları ile insanlı veya insansız uzaya erişim ve uzayın keşfine yönelik operasyonları yaptırmak veya yapılmasını koordine etmek.
7) Uydu, fırlatma araç ve sistemleri, hava araçları, simülatörler, uzay platformları dâhil uzay ve havacılıkla ilgili her türlü ürün, teknoloji, sistem, tesis, araç ve gereçlerin tasarımı, üretimi, entegrasyonu ve gerekli testlerinin yapılmasını sağlamak amacıyla plan, proje ve çalışmalar yapmak veya yaptırmak.
8) Kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör kuruluşları tarafından uzaya gönderilecek uydu ve uzay araçlarının yurtiçinden fırlatılmasına, yörüngeye yerleştirilmesine ve geri döndürülmesine ilişkin gerekli izinleri vermek ve koordinasyonu sağlamak; yurtdışından fırlatılmasına, yörüngeye yerleştirilmesine ve geri döndürülmesine ilişkin bildirimleri kayıt altına almak.
Uzay ve Hava Araçları
9) Uzay ve hava araçları ile uzay yer sistemleri alanında her türlü tasarım, analiz, üretim, test, operasyon ve entegrasyon faaliyetlerini düzenlemek, izlemek ve gerektiğinde bu hususlarda yetkilendirme yapmak ve süreçleri yürütmek.
10) Uzay ve havacılık bilimi ve teknolojilerinin; ülke kalkınması, milli güvenliğin sağlanması, kamu sağlığının ve çevrenin korunması, doğal kaynakların ve tarımsal verimliliğin tespit edilmesi, doğal afetlerin erken tespitinin yapılması ve doğal afetlerden kaynaklanan hasarların azaltılması, milletlerarası andlaşmalar ve yükümlülüklerin takibine yönelik kullanılması amacıyla yapılacak çalışmalarda ilgili kurumlar ile koordinasyonu sağlamak.
Uzay ve Havacılığa Yönelik Yayınlar
11) Ülke genelinde uzay ve havacılık bilim ve teknolojilerine yönelik ilgi ve merakın geliştirilmesinde öncülük yapmak; bu amaçla Ajansın ilgi ve faaliyet alanlarında kamuoyuna ulaşmak için gerekli yayınları yapmak ve her türlü iletişim ortamında içerik hazırlamak ve sunmak, etkinlikler gerçekleştirmek ve bu amaca yönelik faaliyetleri desteklemek.
12) Milli güvenlik ve kamu düzeninin sağlanması amacıyla, Ajanın görevi kapsamında yapılan çalışmalar sonucunda elde edilen verinin standartlarını oluşturmak, gerektiğinde işlenmesini, saklanmasını ve kullanılmasını sağlamak ve paylaşım şartlarını düzenlemek.
13) Ülkenin sahip olduğu kritik uzay ve havacılık teknolojilerinin ihracına ilişkin usul ve esasları, ilgili kurum ve kuruluşlarla koordineli olarak belirlemek.
14) Deneysel amaçlı uzay ve hava araçları, uzay ve yer sistemleri, alt sistemler, ekipman ve bileşenlerin geliştirilmesine, uzayın keşfine yönelik araştırmalar yaptırmak; gerekli sistem ve araçların tasarlanması, geliştirilmesi ve sair suretle temin edilmesi için üniversitelerle, diğer bilimsel faaliyette bulunan kurum ve kuruluşlarla veya yurtdışındaki kuruluşlarla işbirliği yapmak ve gerekli çalışmaların yürütülmesini koordine etmek.
15) İlgili diğer mevzuat hükümleri saklı kalmak üzere, uzay ve havacılık bilim ve teknolojilerine ilişkin uluslararası standartları da dikkate alarak, ilgili kurum ve kuruluşlarla koordinasyon içinde ülke standartlarını belirlemeye yönelik çalışmalar yapmak.
Dışa Bağımlılığı Azaltmak
16) Uzay ve havacılık bilimi ve teknolojilerinde dışa bağımlılığı azaltmak, uluslararası alanda rekabet gücünü artırmak, bilimsel ve teknolojik altyapıyı oluşturmak ve her türlü yeni teknolojinin geliştirilmesi amacıyla Ar-Ge ve yüksek teknoloji girişimciliği destek programları hazırlamak.
17) Astronomi ve uzay bilimleri ile ilgili çalışmaları desteklemek ve ulusal düzeyde yürütülen çalışmaları koordine etmek, gözlem ve ölçüm sistemleri teknolojilerinin geliştirilmesine yönelik çalışmaları desteklemek ve uluslararası işbirliklerini geliştirmek.
18) Uzay ve havacılık bilimi ve teknolojileri ile ilgili olarak uygulamaların gelişimini ve yaygınlaştırılmasını destekleyici mahiyette finans, hukuk, yönetim, işletme, pazarlama ve benzeri konularda çalışmalar yapmak.
19) Uluslararası uzay hukukundaki gelişmeleri izlemek ve muadil yabancı kuruluşlar ile işbirliği yapmak, uzay hukukuna ilişkin mevzuat dâhil her türlü çalışmaları yürütmek.
20) Uzay ve havacılık teknolojileri ile ilgili bölgesel veya uluslararası oluşum ve kuruluşlara üye olmak, görev alanı ile ilgili konularda uluslararası kuruluşlar ve ülkelerle bağlantı sağlamak, uluslararası oluşum, kuruluş ve anlaşmalar nezdinde ülkemizi temsil edecek personeli görevlendirmek.
21) Bakan tarafından verilen diğer görevleri yapmak.
