Uzaktan Çalışma Yönetmeliği çıktı mı? Evet, Uzaktan Çalışma Yönetmeliği bugün resmi gazetede yayınlandı. Uzaktan ve esnek çalışma hakkındaki yönetmelik neler getiriyor, evden çalışmanın şartları nasıl, bir göz atalım:
Uzaktan Çalışma Yönetmeliği Nedir?
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, pandemi sonrasında hayatımıza giren uzaktan çalışma modeli ile ilgili yönetmelik hazırladı. Bu yönetmelik, uzaktan çalışma modelinin usul ve esaslarının belirlenmesini sağlıyor.
Koronavirüs pandemisi nedeniyle hayatımıza giren ve artık kalıcı hale gelen uzaktan çalışma modeliyle ilgili önemli bir gelişme yaşandı. Bu konuyla ilgili çalışmalarını sürdüren Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Resmi Gazete’de yayımlanan “Uzaktan Çalışma Yönetmeliği” ile sürecin nasıl işleyeceğini, uzaktan çalışma modelinde nelerin esas olduğunu belirledi.
Uzaktan Çalışma Yönetmeliği, uzaktan çalışma modelinde uygulanacak usul ve esasları belirliyor. Ayrıca bu yönetmelikte hangi işlerin uzaktan yapılamayacağı da belirtiliyor. Peki Uzaktan Çalışma Yönetmeliği, ne gibi maddeler içeriyor?
Uzaktan Çalışma Yönetmeliği’nde yer alan maddeler
İş sözleşmesi yapılacak
Uzaktan çalışmaya ilişkin iş sözleşmeleri yazılı olarak yapılacak.
Taraflar bir araya gelerek, işin konusu, süresi, ücreti, ücretin nasıl ödeneceği gibi detayları bu sözleşmede açıkça belirtecekler. Ayrıca işverenin sağlaması gereken iş ekipmanları ve araçlar ile bunların nasıl korunacakları da sözleşme içerisinde yer alacak.
Çalışma için uygun ortam oluşturulacak
Yönetmelikle birlikte işveren, çalışanın uzaktan çalışmasını sağlayacak ortamı da kurmak zorunda kalacak. Ancak bu konuda da taraflar arasında uzlaşma sağlanıp, alınan malzemelerin ödeme sürecinin belirlenmesine imkan tanınacak. Böyle bir uzlaşma olmazsa, masrafların tümünün işveren tarafından karşılanması beklenecek
İletişim
Uzaktan çalışmada iletişimin yöntemi ve zaman aralığı uzaktan çalışan ile işveren tarafından belirlenecek.
Fazla mesai ve esneklik, tarafların anlaşmasıyla mümkün olacak
Uzaktan Çalışma Yönetmeliği’ne göre bir çalışan, ilgili mevzuatta yer alan hükümlere göre çalıştırılabilecek. Yani bu çalışanın fazladan mesai yapması ancak kendi izni ile mümkün olacak. Çalışma saatlerinin belirlenmesi ve bunların esnetilmesi durumu da taraflar arasında belirlenecek kurallara tabi olacak. Ayrıca bir işveren, çalışanının çalıştığı yerdeki iş güvenliğini sağlamakla yükümlü olacak. Çalışanın iş güvenliği konusunda da eğitimi de işveren tarafından yapılacak.
Çalışma modelleri değişebilecek
Yönetmelik, çalışma şekillerinin değiştirilebilmesine imkan tanıyor. Bu bağlamda işveren ile çalışan, anlaşmaya vardığı takdirde normal çalışma ya da uzaktan çalışma modeli arasında geçiş yapabilecek. Ayrıca çalışan da normal çalışma modelinden uzaktan çalışma modeline geçiş için işverene talepte bulunabilecek. İşveren de bu talebi değerlendirmek ve ilgili hükümlerce hareket etmekle yükümlü olacak.
Son olarak, uzaktan çalışma modeline dahil olamayacak iş gruplarını da açıklayan yönetmelikte, “tehlikeli işler” grubuna giren ve daha çok kimyasal ya da radyoaktif maddelerle çalışılan iş gruplarında, uzaktan çalışma modelinin uygulanamayacağı belirtiliyor.
UZAKTAN ÇALIŞMA YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, uzaktan çalışmanın yapılamayacağı işleri, verilerin korunması ve paylaşılmasına ilişkin işletme kurallarının uygulanmasını ve uzaktan çalışmanın usul ve esaslarını belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesi uyarınca uzaktan çalışanları ve bunların işverenlerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 4857 sayılı Kanunun 14 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığını,
b) Uzaktan çalışan: İş görme ediminin tamamını veya bir kısmını uzaktan çalışarak yerine getiren işçiyi,
c) Uzaktan çalışma: İşçinin, işveren tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile işyeri dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş ilişkisini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Uzaktan Çalışma Usul ve Esasları
Sözleşmenin şekil ve içeriği
MADDE 5 – (1) Uzaktan çalışmaya ilişkin iş sözleşmeleri yazılı şekilde yapılır.
(2) Sözleşmede; işin tanımı, yapılma şekli, işin süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, işveren tarafından sağlanan iş araçları, ekipman ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler, işverenin işçiyle iletişim kurması ile genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin hükümler yer alır.
Çalışma mekânının düzenlenmesi
MADDE 6 – (1) Gerekli olması halinde, uzaktan çalışmanın yapılacağı mekân ile ilgili düzenlemeler iş yapılmaya başlamadan önce tamamlanır. Bu düzenlemelerden kaynaklanan maliyetlerin karşılanma usulü, uzaktan çalışan ile işveren tarafından birlikte belirlenir.
Malzeme ve iş araçlarının temini ve kullanımı
MADDE 7 – (1) Uzaktan çalışanın mal ve hizmet üretimi için gerekli malzeme ve iş araçlarının iş sözleşmesinde aksi kararlaştırılmamışsa işveren tarafından sağlanması esastır. Bu malzeme ve iş araçlarının kullanım esasları ile bakım ve onarım koşulları açık ve anlaşılır bir şekilde uzaktan çalışana bildirilir.
(2) İş araçlarının işveren tarafından sağlanması halinde, bunların işçiye teslim edildiği tarihteki bedellerini belirten iş araçları listesi, işveren tarafından yazılı olarak işçiye teslim edilir. İşçiye teslim edilen belgenin işçi tarafından imzalı bir nüshası ise işveren tarafından işçi özlük dosyasında saklanır. İş araçlarının listesi, iş sözleşmesi içerisinde veya sözleşme tarihinde iş sözleşmesine ek olarak düzenlenirse ayrıca yazılı belge düzenlenmesi şartı aranmaz.
Üretim maliyetlerinin karşılanması
MADDE 8 – (1) İşin yerine getirilmesinden kaynaklanan mal veya hizmet üretimiyle doğrudan ilgili zorunlu giderlerin tespit edilmesine ve karşılanmasına ilişkin hususlar iş sözleşmesinde belirtilir.
Çalışma süresinin belirlenmesi
MADDE 9 – (1) Uzaktan çalışmanın yapılacağı zaman aralığı ve süresi iş sözleşmesinde belirtilir. Mevzuatta öngörülen sınırlamalara bağlı kalmak koşuluyla taraflarca çalışma saatlerinde değişiklik yapılabilir. Fazla çalışma işverenin yazılı talebi üzerine, işçinin kabulü ile mevzuat hükümlerine uygun olarak yapılır.
İletişim
MADDE 10 – (1) Uzaktan çalışmada iletişimin yöntemi ve zaman aralığı uzaktan çalışan ile işveren tarafından belirlenir.
Verilerin korunması
MADDE 11 – (1) İşveren; uzaktan çalışanı, işyerine ve yaptığı işe dair verilerin korunması ve paylaşımına ilişkin işletme kuralları ve ilgili mevzuat hakkında bilgilendirir ve bu verilerin korunmasına yönelik gerekli tedbirleri alır.
(2) İşveren, korunması gereken verinin tanım ve kapsamını sözleşmede belirler.
(3) Verilerin korunması amacıyla işveren tarafından belirlenen işletme kurallarına uzaktan çalışanın uyması zorunludur.
İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tedbirlerin alınması
MADDE 12 – (1) İşveren, uzaktan çalışanın yaptığı işin niteliğini dikkate alarak iş sağlığı ve güvenliği önlemleri hususunda çalışanı bilgilendirmekle, gerekli eğitimi vermekle, sağlık gözetimini sağlamakla ve sağladığı ekipmanla ilgili gerekli iş güvenliği tedbirlerini almakla yükümlüdür.
Uzaktan çalışmanın yapılamayacağı işler
MADDE 13 – (1) Tehlikeli kimyasal madde ve radyoaktif maddelerle çalışma, bu maddelerin işlenmesi veya söz konusu maddelerin atıkları ile çalışma, biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan çalışma işlemlerini içeren işlerde uzaktan çalışma yapılamaz.
(2) Kamu kurum ve kuruluşlarınca ilgili mevzuatına göre hizmet alımı suretiyle gördürülen işler ile millî güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje, tesis veya hizmetlerden hangilerinde uzaktan çalışma yapılamayacağı birim, proje, tesis veya hizmetten sorumlu olan veya hizmeti alan kamu kurum ve kuruluşunca belirlenir.
Uzaktan çalışmaya geçiş
MADDE 14 – (1) İş ilişkisi doğrudan uzaktan çalışma sözleşmesi ile kurulabilir veya hâlihazırda işyerinde çalışan işçinin iş sözleşmesi, işçinin ve işverenin anlaşması halinde, uzaktan çalışma sözleşmesine dönüştürülebilir.
(2) İşçinin, uzaktan çalışma yapma talebi ile ilgili hususlar aşağıdadır:
a) Talep yazılı olarak yapılır.
b) Talep işyerinde belirlenen usul doğrultusunda işverence değerlendirilir.
c) Talep değerlendirilirken, işin ve işçinin niteliği gereği uzaktan çalışmaya uygunluğu ile işverence belirlenecek diğer kıstaslar kullanılır.
(3) Talebe ilişkin değerlendirme sonucunun otuz gün içinde işçiye talebin yapıldığı usulle bildirilmesi esastır.
(4) Talebin kabul edilmesi halinde 5 inci maddede belirtilen hususlara uygun şekilde sözleşme yapılır.
(5) Uzaktan çalışmaya geçen işçi, ikinci fıkrada belirtilen usulle tekrar işyerinde çalışma talebinde bulunabilir. İşveren, söz konusu talebi öncelikli olarak değerlendirir.
(6) Uzaktan çalışmanın mevzuatta belirtilen zorlayıcı nedenlerle işyerinin tamamında veya bir bölümünde uygulanacak olması halinde uzaktan çalışmaya geçiş için işçinin talebi veya onayı aranmaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Son Hükümler
Yürürlük
MADDE 15 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 16 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı yürütür.
Kaynak: Resmi Gazete
